Anatoli Naoemovitsj Rybakov
Geplaatst: vr 01 feb 2013, 18:05
Ik ben voor de tweede keer ‘De kinderen van de Arbat’ en de vervolgboeken ‘1935 en volgende jaren’, ‘Angst’ en ‘Stof en as’ van Rybakov aan het lezen. Deze romancyclus die zich afspeelt ten tijde van en handelt over de Stalin-terreur is boeiend en goed geschreven. Het boek volgt een aantal jonge mensen waarvan de een wordt verbannen naar Siberie, de ander een agent van de NKVD wordt etc.. Ook kruipt de schrijver in de huid van Stalin en illustreert op overtuigende wijze diens denkwijze.Ik citeer uit ‘1935 en volgende jaren’ (Arbeiderspers derde druk, oktober 1992, blz. 175/176):
“…Uit een andere kast pakte Stalin een deeltje van Plechanov en sloeg het open op een bladzijde met een bladwijzer…
‘Wat is terreur? schreef Plechanov. ‘Terreur is het geheel van handelingen die ten doel hebben de politieke vijand schrik in te boezemen en angst in zijn gelederen te verbreiden’.
Deze definitie was beter dan die van Engels, want hij bevestigde de positieve rol van de terreur, maar ook Plechanov was niet compleet. Hij legde de betekenis van het Latijnse woord terror te simpel uit als angst, schrik..
In werkelijkheid was terreur niet alleen het middel om andersdenkendheid te onderdrukken, maar vooral het middel om de eensgezindheid te bewerkstelligen die uit de voor ieder gelijke angst voortvloeide. Alleen zo kon men over het volk heersen, in zijn belang. Volksheerschappij had nooit bestaan, bestond niet en zou nooit bestaan. Het volk kon niet zelf heersen, er kon alleen over geheerst worden. Geheime repressie op grote schaal wekte de meeste angst en dit moest en zou het belangrijkste wapen van de terreur zijn.
Maar nu moest alles openlijk en publiekelijk worden voorbereid, nu moesten de kopstukken hun misdaden bekennen, mensen die het hele land kende.
Hoe bekender de namen, des te meer zou het volk ervan overtuigd raken dat de kaderrevolutie juist was, dat de massale aflossing van de wacht juist was, dat wat ‘terreur’ werd genoemd juist was.”
Rybakov geeft er in zijn romancyclus blijk van goed te weten hoe de hazen liepen in de Sovjet-Unie van Stalin. Dat is op zich niet verwonderlijk omdat hij de terreur, in 'milde' vorm zelf aan den lijve heeft ondervonden en in de jaren ’30 werd verbannen naar Siberië. Later werd hij gerehabiliteerd en won zelfs 2 keer de Stalin-prijs. Tijdens WO II was hij tankcommandant. Van Russen heb ik begrepen dat Rybakov vooral bekend was als kinderboekenschrijver. Hij was voorzichtig. In 1966 was hij al begonnen met ‘De kinderen van de Arbat’. Tijdens de perestrojka werd het gepubliceerd.
“…Uit een andere kast pakte Stalin een deeltje van Plechanov en sloeg het open op een bladzijde met een bladwijzer…
‘Wat is terreur? schreef Plechanov. ‘Terreur is het geheel van handelingen die ten doel hebben de politieke vijand schrik in te boezemen en angst in zijn gelederen te verbreiden’.
Deze definitie was beter dan die van Engels, want hij bevestigde de positieve rol van de terreur, maar ook Plechanov was niet compleet. Hij legde de betekenis van het Latijnse woord terror te simpel uit als angst, schrik..
In werkelijkheid was terreur niet alleen het middel om andersdenkendheid te onderdrukken, maar vooral het middel om de eensgezindheid te bewerkstelligen die uit de voor ieder gelijke angst voortvloeide. Alleen zo kon men over het volk heersen, in zijn belang. Volksheerschappij had nooit bestaan, bestond niet en zou nooit bestaan. Het volk kon niet zelf heersen, er kon alleen over geheerst worden. Geheime repressie op grote schaal wekte de meeste angst en dit moest en zou het belangrijkste wapen van de terreur zijn.
Maar nu moest alles openlijk en publiekelijk worden voorbereid, nu moesten de kopstukken hun misdaden bekennen, mensen die het hele land kende.
Hoe bekender de namen, des te meer zou het volk ervan overtuigd raken dat de kaderrevolutie juist was, dat de massale aflossing van de wacht juist was, dat wat ‘terreur’ werd genoemd juist was.”
Rybakov geeft er in zijn romancyclus blijk van goed te weten hoe de hazen liepen in de Sovjet-Unie van Stalin. Dat is op zich niet verwonderlijk omdat hij de terreur, in 'milde' vorm zelf aan den lijve heeft ondervonden en in de jaren ’30 werd verbannen naar Siberië. Later werd hij gerehabiliteerd en won zelfs 2 keer de Stalin-prijs. Tijdens WO II was hij tankcommandant. Van Russen heb ik begrepen dat Rybakov vooral bekend was als kinderboekenschrijver. Hij was voorzichtig. In 1966 was hij al begonnen met ‘De kinderen van de Arbat’. Tijdens de perestrojka werd het gepubliceerd.