Turkije

[hagenaars]

Leyla Zana politieke gevangene in Turkije

Posted on 7 December, 2008 by Daniel Verhoeven | Leave a comment


Translate in English -Traduire en Français


Een Turkse rechtbank heeft de Koerdische politica Leyla Zana veroordeeld tot een gevangenisstraf van tien jaar. Omdat haar straf meer dan twee jaar bedraagt kan ze zich ook niet meer verkiesbaar stellen voor het Parlement. Zo maakt men in Turkije politici monddood. Haar misdaad. Ze heeft in haar speeches gezegd dat: “de strijd van de PKK er een was voor vrijheid en democratie”. Dat wordt in Turkije geïnterpreteerd als een terroristische daad. Haar advocaten hebben gezegd dat ze in beroep zullen gaan.

Turkije wil bij de Europese Unie komen maar veegt het Recht op vrije meningsuiting aan zijn laars. Het is daar ook nog niet pluis met de persvijheid trouwens. Het is niet de eerste keer dat Zana werd veroordeeld omwille van haar politieke optreden als Koerdische. Ze werd in 1991 verkozen als eerste Koerdische vrouw in het Turkse Parlement. Ze werd prompt met drie andere Koerdische parlementsleden gevangen genomen en hun partij de Democratische Partij, DEP, werd buiten de wet gesteld. Reden waarom ze gevangen werd gezet? Ze had haar eed afgelegd in het Turks zoals het moest, uit eerbied voor het Turkse volk maar had na haar eedaflegging het volgende in het Koerdish toegevoegd:


“Ik zweer in eer en geweten voor het grote Turkse Volk dat ik de integriteit en de onafhankelijkheid van de staat zal verdedidgen, de onverrdeelbare eenheid van het volk en het land, en de onbetwistbarre en onvoorwaardellijke soevereiniteit van het volk. Ik zweer loyaliteit aan de Grondwedt. Ik leg deze eed af voor de Broederschap tussen het Turske volk en het Koerdische Volk.”




Leyla Zana Speecht

Ze werd veroordeeld omdat ze Koerdisch had gesproken op een openbare plaats. De Koerdische taal is gedurende jaren illegaal geweest in Turkije, ook privé was het verboden Koerdisch te spreken. Pas in 1991 werd het Koerdisch gelegaliseerd, maar het bleef verboden om het te spreken op openbare plaatsen, wat Leyla Zana dus wel had gedaan.

Tijdens haar 10 jaar durende gevangenschap kreeg ze een pak mensenrechtenprijzen waaronder de Europese Sacharov-prijs. Amnesty International erkende haar als gewetensgevangene. In 2001 werd Turkije voor het Europees Hof van de Rechten van de Mens, dat het proces herbekeek, veroordeeld. Twee jaar later ging Turkije dan toch akkoord met een nieuw proces. In 2004 liet de Procureur de klachten tegen haar vallen en werd ze kort daarna vrijgelaten. Zana deed verder aan politiek en bleef zich actief inzetten voor mensenrechtenkwesties in Turkije. Maar nu zit ze dus weer vast omdat ze haar mening vrij geuit heeft. Lees verder een korte Biografie overgenomen van AZADY.NL.

Leyla Zana; Vrouw van wereldklasse

(Halwest Rashid)

URL: http://www.azady.nl/articles.php?article_id=190

Leyla Zana is één van de meest krachtige vrouwen in de geschiedenis van de Koerdische politiek, zij wist de Koerden wakker te schudden in een tijd dat je terecht gesteld kon worden als je opkwam voor je Koerdisch zijn. Zij is een onvermoeibare strijdster voor Koerdische rechten en weet vooral jonge vrouwen uit alle delen van Koerdistan te inspireren om te strijden voor de rechten van hun volk, waar ook voor een deel de rechten van de Koerdische vrouwen aan vastzitten.


Leyla Zana spreekt in Koerdische klederdracht een grote menigte Koerden toe in Noord-Koerdistan

Biografie van Leyla Zana

Zana is in mei 1961 geboren in Silvan, dichtbij Amed (Diyarbakir), de historische hoofdstad van Koerdistan. Ze is getrouwd met Mehdi Zana, die ook een politiek gevangene was. Leyla en Mehdi krijgen twee kinderen; een zoon (Ronahî) en een dochter (Rûken). Ronahî studeert momenteel in Parijs en Rûken woont in Turkije. Haar man werd voor het eerst in 1971 gearresteerd en in 1977 werd hij verkozen tot Burgemeester van Amed. Zana uit Amed werd in 1991 gekozen voor het Turkse parlement. Toen zij haar eed in het parlement aflegde, sprak ze Koerdisch en droeg een haarband in de kleuren van de nationale vlag van Koerdistan, een symbool dat tot 2002 verboden was.

Tijdens haar inhuldiging als parlementariër identificeerde zichzelf als een Koerd. Amnesty International meent dat zij haar eed aflegde om de loyaliteit aan Turkije uit te spreken in het Turks, zoals wordt geëist in de grondwet, en toen in het Koerdisch eraan toevoegde; “Ik zal strijden, zodat het Koerdische en Turkse volk kunnen samenleven in een democratische maatschappij.”

Vervolgens werd er in het parlement allerlei leuzen geroepen, zoals “separatist”, “terrorist” en “arresteer haar”. Hoewel ze onder bescherming van de zogenaamde “parlementaire onschendbaarheid” verder kon gaan, werd dit opgeheven toen ze lid werd van de Democratische partij (Hadep). Ook werd deze partij verboden. In december 1994 werd ze samen met vier andere Hadep leden (Hatip Dicle, Selim Sadak and Orhan Dogan) opgepakt en beschuldigd van lidmaatschap van de verboden Arbeiderspartij van Koerdistan (PKK).

De beschuldigingen werden niet voor de rechter gebracht en Leyla Zana wees alle beschuldigingen van de hand. Maar met bewijs van zogenaamde ooggetuigen, meestal onder marteling afgelegd, slaagde de Turkse staat erin om haar en de vier andere Koerdische politici te veroordelen tot 15 jaar celstraf. In 1994 werd Zana genomineerd voor de Rafto prijs. In 1998 werd haar gevangenisstraf met twee jaar verhoogd, omdat er een brief van haar in een Koerdische krant verscheen. Zij werd door dit artikel beschuldigd van het verspreiden van pro-separatistische ideeën. In de gevangenis schreef ze een boek getiteld “Geschriften uit de gevangenis”.


Leyla Zana tijdens haar "berechting"; Ze stond jarenlang symbool voor de miljoenen rechteloze Koerden in Noord-Koerdistan

Turkije, EU en Zana

Turkije kreeg steeds meer kritiek vanuit de EU, waar Turkije graag lid van wil worden. De EU wilde een onmiddellijke vrijlating van Leyla Zana, vanwege de mensenrechten. In 1995 kreeg Zana de Sakharov prijs.

In 2001 sprak de Europese Hof voor de mensenrechten zich fel uit tegen de gevangenisstraf van Zana. Desondanks dat Turkije de uitspraken van het hof niet erkende kreeg Leyla Zana toch een nieuwe rechtszaak. Dit kwam door hervormingen in het Turkse rechtssysteem. In 2002 kwam er een film uit onder de titel “The Back of the World”, waarin de zaak van Zana onder de aandacht kwam.

In april 2004 kwam de zaak van Zana en de andere Koerdische politici opnieuw onder de aandacht. En in juni 2004 sprak het Turkse Hooggerechtshof deze politici vrij. Na 10 jaar gevangenschap kwam Leyla Zana onvermoeid uit de Turkse cel. Zana sprak bij haar vrijlating als volgt: “we vechten binnen een democratisch stelsel voor mensenrechten en dat zullen we blijven doen tot het eind van ons leven.”

In januari 2005, eiste het Europese Hof voor de mensenrechten van de Turkse staat, dat zowel Zana als de andere vier Koerdische politici per persoon € 9,000 moeten krijgen. Omdat Turkije de rechten van vrije meningsuiting geschonden zou hebben. Zana en de anderen waren intussen bezig om opnieuw in de politiek te gaan.


Leyla Zana strijdt voor haar Koerdisch zijn

Leyla Zana heeft vanaf haar jonge jaren pal gestaan voor haar Koerdisch zijn en is hier duidelijk voor naar voren getreden. Ze is vaak geëerd met nominaties en toekenningen van diverse internationale prijzen. Vaak was ze echter niet in staat geweest ze in ontvangst te nemen, vanwege haar gevangenisschap. Ze is door de Turkse staat voor jaren opgesloten, omdat ze haar mond opende en in het Koerdisch opkwam voor haar basisrechten als mens en als Koerd.

Leyla Zana zet zich op alle fronten in om de rechten van het Koerdische volk te bewerkstelligen, ze verdient respect en lof. Zonder eigen belang en met risico voor het eigen leven zet ze zich niet alleen voor haar eigen volk in, maar ook voor alle rechteloze en onderdrukte volkeren.

Bronnen:

http://en.wikipedia.org/wiki/Leyla_Zana
http://www.amnestyusa.org/action/special/zana.html
http://www.kurdistan.org/Leyla/index.html
http://www.koerdistan.nl
http://www.kurdishinstitute.be/page.php?ID=246

De Morgen 6 December 2008

--------------------------------------------------------------------------------
http://www.democracynow.org/2004/6/10/k ... a_released

[fred neerhoff]

Iedereen kan een encyclopedie raadplegen.

[hagenaars]

Zo is het, maar daar gaat mij niet om, zoals je begrijpt. Ik breng onder de aandacht wat mij niet bevalt aan het Turkije van de heer Erdogan.

[Tornado]

En terecht. Hoe Turkije nu onder Erdogan islamistisch aan het afglijden is met bovendien een steeds inniger samenwerking met Iran moet in de volle spotlichten gezet worden.