Immanuel Kant, een overschatte filosoof

[fred neerhoff]

Breekpunt tussen Kant en Spinoza is het vrijheidsbegrip.

Kant ziet de mens als autonoom, m.a.w. als een humanist die zijn eigen wetten stelt, terwijl vrijheid bij Spinoza samenvalt met de mate van inzicht in de Natuur waarvan de mens een integraal onderdeel is.

Je hoeft maar een beetje na te denken om in te zien dat Kant's humanisme een mateloze arrogantie jegens de autonome Natuur impliceert.

[hagenaars]

Mensen zijn zeker een onderdeel van de natuur, maar een bijzonder, namelijk een denkend onderdeel. De vrijheid is beperkt, maar zij is er wel. Mensen hebben zelfbeschikking, zoals we weten. Is Kant arrogant? Verzet hij zich tegen de natuur? Kijk even in Kritiek van de Zuivere Rede bv. in Hoofdstuk B 1 waar de relatie met de empirie onder handen wordt genomen...(Uitgave Boom 2004.)

[fred neerhoff]

Leo Polak was ook al in de ban van de zedenpreker Kant. Nogal wiedes dat hij zijn hele leven worstelde met Spinoza, zonder hem ooit te begrijpen.

Afgezien van eigen gebrek aan inzicht, is de vrijdenkers vereniging De Vrije Gedachte tot op de dag van vandaag het slachtoffer van Polak's dubbelhartigheid.

[hagenaars]

Stevige beweringen, maar zijn ze ook juist en relevant? Kant was dus zeker niet afkerig van de empirie. De natuur staat ook bij hem centraal. Over Leo Polak hebben wij elders al uitvoerig gediscussieerd. Dat hoeven wij niet over te doen.
Het is een onjuiste karakterisering van Kant, hij staat een menselijk oordeelsvermogen voor. Maar je kunt hem zeker geen zedenprediker noemen.
Nergens blijkt dat Leo Polak "worstelde" met Spinoza.

[fred neerhoff]

De nikserigheid die jij hier debiteert kan niet verhullen dat de filosofische stelsels van Spinoza en Kant onverenigbare tegenpolen zijn.

[hagenaars]

Hartelijk dank voor het compliment. Je kunt onverenigbaar onderstrepen, maar dat is geen argument zoals je weet.

[fred neerhoff]

Volgens Henri Krop hebben de filosofen Fichte en Hegel de overtuiging dat Spinoza en Kant tegenpolen zijn verder ontwikkeld en gepopulariseerd.

[hagenaars]

Zowel Fichte als Hegel hebben natuurlijk gelijk, tegenpolen. Twee door de filosofie met elkaar verbonden polen. Mooi beeld, een metafoor.

(Tussen haakjes: wie leest Fichte nog en wie Hegel? )

[fred neerhoff]

wie leest Fichte nog en wie Hegel?

Het werk van Karl Marx wordt in deze tijd van economische instabiliteit en postmodernistische waarden chaos weer actueel. Vandaar ook de hernieuwde interesse in Hegel(en Spinoza).

[hagenaars]

Er zijn maar weinig mensen die Marx of Hegel lezen, hoor. Ik vind deze tijd helemaal niet zo instabiel. Internationaal heerst vooral de rust...De machtige blokken laten elkaar met rust. Gebruiken daarbij wel veel grote woorden.