De betekenis van Leo Polak

fred neerhoff
Berichten: 4560
Lid geworden op: di 13 dec 2011, 09:55

Re: Is Leo Polak onleesbaar geworden, niet te begrijpen?

Bericht door fred neerhoff »

David Bakker schreef:Met name dat besef van "verbondenheid van alle mensen" en "erkenning van de mensheid als hoogste eenheid" klinkt behoorlijk zweverig.

Het klinkt niet alleen zweverig, het is natuurlijk ook gewoon zweverig. Óók in de jaren dertig van de vorige eeuw!

Het is het jargon van een anti-materialist; de idealist, om precies te zijn. Tegenwoordig herkenbaar als het geluid van de humanist.
David Bakker
Beheerder
Berichten: 1337
Lid geworden op: ma 28 nov 2011, 00:35

Re: Leo Polak over Spinoza: onbegrijpelijk

Bericht door David Bakker »

hagenaars schreef:Ben je je er van bewust dat Leo Polak in 1933 of ´34 de Afdeling Nederland van der Kant-Gesellschaft ophief?
Waarom deed hij dat?
David Bakker
Beheerder
Berichten: 1337
Lid geworden op: ma 28 nov 2011, 00:35

Re: Leo Polak over Spinoza: onbegrijpelijk

Bericht door David Bakker »

Inmiddels weet ik meer. In Duitsland werd de Kant-Gesellschaft genazificeerd. Dat leidde tot een conflict bij de Nederlandse afdeling. Polak weerde zich daarbij kranig.


http://books.google.nl/books?id=z_eLPEF ... nd&f=false
hagenaars

Re: Leo Polak over Spinoza: onbegrijpelijk

Bericht door hagenaars »

Hij was een nette vrijdenker, dapper.
fred neerhoff
Berichten: 4560
Lid geworden op: di 13 dec 2011, 09:55

Re: Leo Polak over Spinoza: onbegrijpelijk

Bericht door fred neerhoff »

David Bakker schreef:Inmiddels weet ik meer. In Duitsland werd de Kant-Gesellschaft genazificeerd. Dat leidde tot een conflict bij de Nederlandse afdeling. Polak weerde zich daarbij kranig.
http://books.google.nl/books?id=z_eLPEF ... nd&f=false
Je refereert naar het proefschrift van Derkx over H.J.Pos uit 1994.

Daar lees ik op pag. 91 dat Leo Polak tot het uiterste moment heeft gewacht - namelijk tot eind 1933 toen het Kant-Gesellschaft feitelijk genazificeerd werd (en het voor joden als Leo Polak onmogelijk werd om binnen het Kant-Gesellschaft vrijuit te spreken) - om te breken met latere NSB prominenten. En dit, terwijl de kwaadaardige kenmerken van het fascisme en het nationaalsocialisme zich overal in Europa allang manifesteerden, zoals ook de zichzelf op pag. 93 apolitiek noemende Pos als medelid van het Kant-Gesellschaft wist. En nog op 29 december 1933 hield Leo Polak samen met de bekende spinozist en latere prominente NSB-er J.H. Carp een redevoering over Spinoza – Zie de topic-tekst.
David Bakker
Beheerder
Berichten: 1337
Lid geworden op: ma 28 nov 2011, 00:35

Re: Leo Polak over Spinoza: onbegrijpelijk

Bericht door David Bakker »

fred neerhoff schreef:
Je refereert naar het proefschrift van Derkx over H.J.Pos uit 1994.

Daar lees ik op pag. 91 dat Leo Polak tot het uiterste moment heeft gewacht - namelijk tot eind 1933 toen het Kant-Gesellschaft feitelijk genazificeerd werd (en het voor joden als Leo Polak onmogelijk werd om binnen het Kant-Gesellschaft vrijuit te spreken) - om te breken met latere NSB prominenten. En dit, terwijl de kwaadaardige kenmerken van het fascisme en het nationaalsocialisme zich overal in Europa allang manifesteerden, zoals ook de zichzelf op pag. 93 apolitiek noemende Pos als medelid van het Kant-Gesellschaft wist. En nog op 29 december 1933 hield Leo Polak samen met de bekende spinozist en latere prominente NSB-er J.H. Carp een redevoering over Spinoza – Zie de topic-tekst.
Ik weet hier te weinig van af. Misschien kan je me verder bijpraten. Ik begrijp dat er in de jaren 20/30 tussen intellectuelen c.q. filosofen een strijd was met aan de ene kant materialisten (die in de hoek van de communisten zaten) en aan de andere kant de idealisten die in Nederland bij de Kant-gesellschaft te vinden waren (klopt dat?). De idealisten zaten meer in de fascistische hoek, zowel voordat Hitler in 1933 aan de macht kwam als daarna (klopt dat?).
hagenaars

Re: Leo Polak over Spinoza: onbegrijpelijk

Bericht door hagenaars »

Nee, daar klopt geen ene moer van! Leo Polak (en daar ging het over, toch?) was een dappere en intelligente man. Hij was er op tijd bij en deed vervolgens het een en ander. :D
David Bakker
Beheerder
Berichten: 1337
Lid geworden op: ma 28 nov 2011, 00:35

Re: Leo Polak over Spinoza: onbegrijpelijk

Bericht door David Bakker »

hagenaars schreef:Nee, daar klopt geen ene moer van! Leo Polak (en daar ging het over, toch?) was een dappere en intelligente man. Hij was er op tijd bij en deed vervolgens het een en ander. :D
Dat geloof ik best. Maar we proberen een en ander in het bredere kader van die tijd te plaatsen. Feit is dat ie tot in 1933 met "foute" mensen samenwerkte en als (filosofisch) idealist er zweverige opvattingen op na hield. En het schrijven van de protestbrief*) getuigt niet van een grote intelligentie of realiteitszin. Ik wil gewoon komen tot een eerlijke geschiedschrijving over Leo Polak i.p.v. klakkeloos de humanistische geschiedvervalsing te volgen.


*) Na zijn schorsing van de universiteit Groningen wegens zijn joodse afkomst schreef Polak een protestbrief waarin hij sprak over de bezetters als vijanden. Rector Kapteyn speelde het schrijven door aan de Sicherheitsdienst. In December 1941 stierf Polak in het concentratiekamp Sachsenhausen bij Berlijn.
fred neerhoff
Berichten: 4560
Lid geworden op: di 13 dec 2011, 09:55

Re: Leo Polak over Spinoza: onbegrijpelijk

Bericht door fred neerhoff »

David Bakker schreef:De idealisten zaten meer in de fascistische hoek, zowel voordat Hitler in 1933 aan de macht kwam als daarna (klopt dat?).
Ja, dat klopt. Het fascisme en het nationaalsocialisme waren immers gezworen vijanden van het bolsjewisme. In de de eerste twee genoemde ideologiëen overheerste het idealisme, terwijl de bolsjewisten het materialisme van Marx omarmden.
David Bakker
Beheerder
Berichten: 1337
Lid geworden op: ma 28 nov 2011, 00:35

Re: Leo Polak over Spinoza: onbegrijpelijk

Bericht door David Bakker »

fred neerhoff schreef:Ja, dat klopt. Het fascisme en het nationaalsocialisme waren immers gezworen vijanden van het bolsjewisme. In de de eerste twee genoemde ideologiëen overheerste het idealisme, terwijl de bolsjewisten het materialisme van Marx omarmden.

Kunnen we nu stellen dat de zweverige idealistische opvattingen van Leo Polak waar Jaap van Praag en het Humanistisch Verbond na WOII op voortborduurden, door het overheersende idealisme, verwant zijn aan het fascisme*)?. M.a.w. hebben het georganiseerde humanisme van na WOII en het fascisme dezelfde bron te weten het filosofische idealisme? Leidt (filosofisch) idealisme tot onderdrukking omdat het niet van de realiteit uitgaat?

En hoe moeten we het filosofisch materialisme beoordelen? Het bolsjewisme dat het materialisme omarmde mondde uiteindelijk uit in Stalinisme. Is hiermee het materialisme in diskrediet gebracht?

Dit zijn zo wat vragen die bij mij rijzen.


*) Het fascisme (Mussolini) had voor WO II nog niet zo'n slechte naam als daarna. Het had in tegenstelling tot het nationaalsociaalisme, in beginsel, niets tegen joden. Is dit juist?
Plaats reactie