Pagina 1 van 5

Johannes Torrentius, schilder.

Geplaatst: zo 04 aug 2013, 06:03
door hagenaars
Hij leefde van 1589 tot 1644, hij was kunstschilder en had een grote vermaardheid. Hij was ook atheist, en zijn complete werk werd door het stadsbestuur van Haarlem vernietigd. Het zou godslasterlijk en pornografisch zijn. Abraham Bredius leefde van 1855 tot 1946 en schreef een klein boekje over de levensgeschiedenis van deze schilder. Onlangs werd het in facsimile weer uitgegeven. door Nabu Public Domain Reprints. Het boekje doet verslag en zeer uitvoerig van de merkwaardige rechtsopvattingen die toen in Haarlem bestonden, niks Gouden Eeuw, geen vrijheid of tolerantie. Torrentius werd gemarteld, getuigenissen van zijn "misdaden" werden zonder bewijs door de grootmogende heren rechters verzameld. Er volgde na de pijnbank, een veroordeling, Bredius probeert aan de hand van documenten uit te zoeken waarom de gevierde schilder, duurbetaald ook, gevangen genomen werd, ter dood veroordeeld en later door bemiddeling van Prins Frederik Hendrik werd vrijgelaten. Deze prins van Oranje deed een poging op verzoek van zijn neef Karel I van Engeland om de werldbereomde schilder vrij te krijgen. Wat uiteindelijk ook lukte.
In het Rijksmuseum bevindt zich slechts één overgebleven schilderij van deze Johannes Torrentius. "On a round bred done 1614 is his finest piece which is a glass of wine etc. " Het is de moeite waard. Verder lezen: The anti-hero of the youth: Johannes Torrentius, door
Benjamin Roberts ( Leidschrift, jaargang 22, nummer 3, december 2007 )

http://en.wikipedia.org/wiki/Johannes_van_der_Beeck

Torrentius, schilder en vrijdenker

Geplaatst: vr 18 jul 2014, 13:52
door David Bakker
Inmiddels is er een nieuw boek verschenen over Torrentius: http://uitgeverij-loutje.nl/project/torrentiusboek/

Zou Torrentius moeten worden opgenomen in onze "canon" van Nederlandse vrijdenkers"?

Re: Johannes Torrentius, schilder.

Geplaatst: za 02 aug 2014, 08:56
door hagenaars
Ik heb een stukje in de pen over deze markante figuur. Zie ook Mike Dash, De ondergang van de Batavia uit 2002. En de historische roman van Theun de Vries.

Re: Johannes Torrentius, schilder.

Geplaatst: vr 21 nov 2014, 08:58
door David Bakker
Inmiddels heb ik het boek over Torrentius gelezen van Cerutti (Torrentius Schilder en Vrijdenker: http://uitgeverij-loutje.nl/project/torrentiusboek/). En vraag ik me eigenlijk af of je hem als vrijdenker moet beschouwen. De bronnen zijn onduidelijk. Hij wordt beschuldigd van ketterij etc. maar er zijn allerlei ontlastende verklaringen. En waarschijnlijk was hij rozenkruizer en dat ik ook niet bepaald des vrijdenkers.

Re: Johannes Torrentius, schilder.

Geplaatst: vr 21 nov 2014, 21:48
door hagenaars
Hij werd veroordeeld voor ketterij, was ongelovig en al vroeg een atheist, spotter van kerk en dogma´s. en de negen criteria hierboven, voorzover in dat tijdsgewricht toepasbaar, pleiten er nadrukkelijk voor hem vrijdenker te noemen. Het concept "vrijdenker" is natuurlijk, zoals we weten, van veel later. Maar naar de inhoud van zijn mededelingen was hij een vrijdenker, ja. En een bar interessante ook!

Freethought — or free thought — is a philosophical viewpoint which holds that positions regarding truth should be formed on the basis of logic, reason, and empiricism, rather than authority, tradition, or other dogmas.[1][2][3] The cognitive application of freethought is known as "freethinking", and practitioners of freethought are known as "freethinkers".[1][4] citaat van Wikepedia...

Nog een citaat uit hetzelfde lemma. " In the Netherlands, freethought has existed in organized form since the establishment of De Dageraad (now known as de Vrije Gedachte) in 1856. Among its most notable subscribing 19th century individuals were Johannes van Vloten, Multatuli, Adriaan Gerhard and Domela Nieuwenhuis." Het spreekt vanzelf dat zo´n ontwikkeling niet uit de lucht kwam vallen. Zoals hier vele malen is betoogd. (Philip Blom en Jonathan I Israel.)

Het zou interessant zijn de rol van vrijmetselaars en rozenkruisers bij de ontstaansgeschiedenis van het huidige vrijdenken eens nauwkeurig onder de loep te nemen. maar dat kan wachten. Ik heb mijn bespreking van Torrentius, schilder en vrijdenker inmiddels bijna klaar...

Re: Johannes Torrentius, schilder.

Geplaatst: zo 23 nov 2014, 10:35
door David Bakker
hagenaars schreef:Hij werd veroordeeld voor ketterij, was ongelovig en al vroeg een atheist, spotter van kerk en dogma´s. en de negen criteria hierboven, voorzover in dat tijdsgewricht toepasbaar, pleiten er nadrukkelijk voor hem vrijdenker te noemen. Het concept "vrijdenker" is natuurlijk, zoals we weten, van veel later. Maar naar de inhoud van zijn mededelingen was hij een vrijdenker, ja. En een bar interessante ook!
Je baseert je stelling dat Torrentius een vrijdenker was toch niet op de beschuldigingen tijdens het proces waarvan je zelf zegt dat het volledig doorgestoken was?

Re: Johannes Torrentius, schilder.

Geplaatst: zo 23 nov 2014, 23:54
door hagenaars
Wat denk je? Nee, natuurlijk niet. Ik ga uiteraard alle bekende historische feiten nog eens na, met behulp van Wim Cerruti, de auteur van het boek, zie boven, diens jaren durend onderzoek; en het archiefonderzoek van Theun de Vries en Mike Dash. Hij schreef De ondergang van de Batavia. Je realiseert je dat ik in mijn korte stukje een spannend, aardig verhaal probeer te reconstrueren en vertellen, een boekbespreking en een handvol waarnemingen. Theun de Vries heeft volgens de overlevering (Mondelinge mededeling van de oud archievaris ) bijna een jaar gericht onderzoek gedaan voor zijn boek. http://www.historischhuis.nl/recensieba ... w/show/189 Dat geldt zeker ook voor Mike Dash, zoals je kunt zien...

Re: Johannes Torrentius, schilder.

Geplaatst: ma 24 nov 2014, 14:31
door fred neerhoff
Bij welk (vrijdenkers) discours was Torrentius betrokken?

Re: Johannes Torrentius, schilder.

Geplaatst: ma 24 nov 2014, 15:44
door hagenaars
Het bestaan van god, de bijbel bespotten als een boek voor sotten, de dominees in Haarlem belachelijk maken. E.t.q
In de Nes in Amsterdam was een schermclub, een dekmantel voor vrijdenken. (De term bestond nog lang niet, zoals je weet.)Daar was hij vaste bezoeker. Ik kom nog wel op terug.

Re: Johannes Torrentius, schilder.

Geplaatst: di 25 nov 2014, 05:24
door hagenaars
Hoe was de situatie in Haarlem in de twintiger jaren van de zeventiende eeuw, zo vraag je je af. Vrijheid was een onbekend begrip. Geen Unie van Utrecht op de straat. Nee, Gedurende het bestand bleven er spanningen, maar beide partijen meden een gewapende confrontatie. Hoewel het op militair gebied rustiger was, was dat allerminst het geval in de maatschappij. De bevolking van de Republiek raakte in een tweedeling tussen twee stromingen in de publieke kerk, de remonstranten en de contraremonstranten. Onder de aanhangers van de remonstranten waren de meeste Hollandse stadsbesturen, intellectuelen; onder wie Hugo de Groot en de landsadvocaat Van Oldenbarnevelt. Doordat de meeste stadsbesturen remonstrants waren, stelden zij alleen remonstrantse predikanten aan. Geen trias politica, dat beginsel moest nog uitgevonden worden. Laat staan scheiding van kerk en staat. Vrijspreken en doen bleef levensgevaarlijk. (Torrentius schreef geen boeken, hij schilderde en dat niet braaf). Hij wilde niet in het geheim leven, je zou hem met een anachronisme een Vincent en Theo van Gogh kunnen noemen, als hij met zijn zijden kleding en mooie vrouwen over ´t Sant paradeerde, geheel tegen de heersende mores in... http://www.bing.com/images/search?q=%c2 ... &FORM=IGRE

Feitelijk was er nog geen Republiek, hoor. De Republiek der Zeven Verenigde Nederlanden, ook de Verenigde Provinciën genoemd, was tussen 1588 en 1795 een confederatie met trekken van een defensieverbond en een douane-unie. Laten we alweer met een anachronisme de vergelijking maar trekken met, jawel, de Europese Unie...Haha.