Leo Polak over Spinoza: onbegrijpelijk

hagenaars

Re: Leo Polak over Spinoza: onbegrijpelijk

Bericht door hagenaars »

Nee, dat doe ik niet en waarom? De bezoekers van deze site (Zijn die er?) kunnen toch onze Nieuwsbrieven nalezen? Ik houd niet zo van oud nieuws. De Universiteit voor Humanistiek heeft overigens voor zover ik weet geen enkele binding x) met de Stichting Leo Polak, die de leerstoel mede sponsort. Het is zelfs zo dat het Humanistisch Verbond weliswaar de initiatiefnemer tot die Universiteit was, maar elke Universiteit, ook deze is autonoom...

x) De stichting steunt wel studenten Humanistiek en de voorzitter is een muzikale oliebol. Wie hier meer over wil weten, kan zich melden. Petite histoire...
fred neerhoff
Berichten: 4560
Lid geworden op: di 13 dec 2011, 09:55

Re: Leo Polak over Spinoza: onbegrijpelijk

Bericht door fred neerhoff »

Ik vind je geheimzinnig doennerij geheel misplaatst. Openheid ter zake zou een helder licht kunnen werpen op onder andere de zogenaamde goede bedoelingen en hoogstaande moraal van de Stichting Leo Polak en zijn huidige voorzitter. Verder is de verwevenheid van de Stichting Leo Polak via het Leo Polak Fonds met de Humanistische Universiteit en het Humanistisch Verbond buiten kijf. Zie bijvoorbeeld http://old.human.nl/index.php?pg=org&orgid=23.
hagenaars

Re: Leo Polak over Spinoza: onbegrijpelijk

Bericht door hagenaars »

Er staan meer onjuistheden in dat korte stukje, ik ga godverdomme niet op iedere slak zout leggen...Leo Polak was geen jood, bv. (Jood hooguit, voor van der Vaart Smit, zelfs een ´sluwe Jood´ noemde hij hem zelfs in een brief aan Berlijn in 1933), dat was meteen het einde van ´De Afdeling Nederland der Kant-Gesellschaft`, maar daarover later meer.
fred neerhoff
Berichten: 4560
Lid geworden op: di 13 dec 2011, 09:55

Re: Leo Polak over Spinoza: onbegrijpelijk

Bericht door fred neerhoff »

hagenaars schreef:Er staan meer onjuistheden in dat korte stukje, ik ga godverdomme niet op iedere slak zout leggen...Leo Polak was geen jood, bv. (Jood hooguit, voor van der Vaart Smit, zelfs een ´sluwe Jood´ noemde hij hem zelfs in een brief aan Berlijn in 1933), dat was meteen het einde van ´De Afdeling Nederland der Kant-Gesellschaft`, maar daarover later meer.
Welke onjuistheden? Kan je wat duidelijker zijn?
David Bakker
Beheerder
Berichten: 1337
Lid geworden op: ma 28 nov 2011, 00:35

Re: Leo Polak over Spinoza: onbegrijpelijk

Bericht door David Bakker »

Omdat de de discussie meer over Leo Polak algemeen ging en niet meer over zijn Spinoza interpretatie heb ik het onderwerp vanaf hier gesplitst:

http://www.vrijdenkersforum.nl/forum/vi ... f=12&t=102
fred neerhoff
Berichten: 4560
Lid geworden op: di 13 dec 2011, 09:55

Re: Leo Polak over Spinoza: onbegrijpelijk

Bericht door fred neerhoff »

Terug naar het topic!

Spinoza's hoogste streven is om inzicht in de Natuur - inclusief de mens - te verkrijgen en niet naar hoe men zich behoort te gedragen (de moraal). Leo Polak doet het omgekeerde: hij is een moralist die gelooft in een universele moraal.

In Leo Polak's lezing 'Spinoza als ethicus' voor het Kant-Gezellschaft op 29 december 1932 te Amsterdam verwerpt hij Spinoza's filosofie op vijf punten.

1. Spinoza's naturalisme. Dwz. Spinoza's stelling dat de Natuur geen wil of doel heeft: de evolutie gaat uit van overlevingsdrang en heeft verder geen doel. Polak denkt hier totaal anders over. Maar de deugd van Polak is volgens Spinoza niets anders dan de resultante van een belangen economie!

2. Spinoza's panteïsme. Dit is een steeds terugkomend punt van verwarring mbt. Spinoza. Ikzelf beschouw Spinoza eerder als atheïst. Zijn 'god' is immers beslist niet de god van de bijbel, maar wordt door Spinoza in zijn Ethica gelijk gesteld met 'alles wat is'.

3. Spinoza's utilisme. Spinoza wordt tegengeworpen dat hij met zijn Ethica het goede leven nastreeft.

4. Spinoza's determinisme wordt door Polak incorrect gelijkgesteld met fatalisme. Alsof je niets meer hebt te willen omdat de natuurwetten alles al hebben vast gelegd (gedetermineerd). Onzin natuurlijk, omdat Polak hier subjectieve werkelijkheid verwart met objectieve werkelijkheid.

5. Spinoza's intellectualisme. Ook al een drogreden: immers, omdat Einstein intellectualistisch is, sluit je natuurlijk niet je ogen voor zijn inzichten.

Polak neemt het Spinoza kwalijk dat voor Spinoza de waarheid niet slechts als enige doel telt, maar dat dit voor hem tevens de hoogste deugd is. Maar omdat Spinoza volgens Polak zijn leven lang trouw is gebleven aan zichzelf, waardeert de moralist Polak de naturalist Spinoza toch positief. Niet vanwege Spinoza's filosofie, maar vanwege - in Polak's woorden - zijn 'habit of mind'!
David Bakker
Beheerder
Berichten: 1337
Lid geworden op: ma 28 nov 2011, 00:35

Re: Leo Polak over Spinoza: onbegrijpelijk

Bericht door David Bakker »

fred neerhoff schreef: Spinoza's hoogste streven is om inzicht in de Natuur - inclusief de mens - te verkrijgen en niet naar hoe men zich behoort te gedragen (de moraal). Leo Polak doet het omgekeerde: hij is een moralist die gelooft in een universele moraal.


Fijn dat je tekst hebt doorgeworsteld en samengevat.

Elders had ik al gelezen dat Polak deze universele moraal een zedewet noemt. Je merkt terecht op dat het hier om een geloof gaat omdat er geen enkel bewijs voor is. Het geloof in een universele moraal vind je ook terug in het humanisme zoals dat na WOII is ontstaan. Het is in dit opzicht niet verwonderlijk dat Polak humanist wordt genoemd en voor humanisten een aansprekende figuur is.

Daarnaast merk ik op dat een geloof in een universele moraal, vanwege het ontbreken van elk bewijs, van hetzelfde kaliber is als een godsgeloof. Men kan daarom gerust spreken van het humanistische geloof.
hagenaars

Re: Leo Polak over Spinoza: onbegrijpelijk

Bericht door hagenaars »

De toespraak van Leo Polak lijkt toch heel wat meer te bevatten, dan wat David er aanvankelijk uit begreep. Ik ben wel dankbaar voor de korte samenvatting, maar in het geheel niet tevreden met de gevolgtrekkingen. Leo Polak heeft zijn leven lang naar een houdbare ethiek gezocht. Het was zijn werk, ten slotte. Homme Wedman vat alsvolgt samen:

"Strijden tegen noodlot en slechtheid was de morele opdracht voor elk weldenkend mens, vond Polak. De mens moet zichzelf en anderen uittillen boven de ogenschijnlijke onvermijdelijkheid van onrechtvaardigheid in het menselijk bestaan. Gewoon je best doen. Alleen wie dat gedaan heeft, met z'n geringe of machtige vermogens, die is moreel verantwoordoordelijk en is zijn vrijheid waard en waardig geweest. Leo Polak heeft meer dan zijn best gedaan."

Wordt vervolgd. (Ik zal dan de kort door de bocht opmerkingen van David bespreken.)
fred neerhoff
Berichten: 4560
Lid geworden op: di 13 dec 2011, 09:55

Re: Leo Polak over Spinoza: onbegrijpelijk

Bericht door fred neerhoff »

hagenaars schreef: Ik ben wel dankbaar voor de korte samenvatting, maar in het geheel niet tevreden met de gevolgtrekkingen.
Wees specifiek: welke gevolgtrekkingen bedoel je?
hagenaars schreef:Leo Polak heeft zijn leven lang naar een houdbare ethiek gezocht.
Dat wordt nergens tegengesproken.
hagenaars

Re: Leo Polak over Spinoza: onbegrijpelijk

Bericht door hagenaars »

@Fred. Sorry, work in progres. Ik kom er zeker op terug. En wat die ethiek betreft, heb je gelijk.
Plaats reactie