Over de humanist en vrijdenker Leo Polak

fred neerhoff
Berichten: 4560
Lid geworden op: di 13 dec 2011, 09:55

Re: Over de humanist en vrijdenker Leo Polak

Bericht door fred neerhoff »

Ik doel natuurlijk op de plaats die eigenbelang in hun werk heeft. Een korte samenvatting:

Mandeville: Eerder verwees ik al naar het boek 'De wereld gaat aan deugd ten onder' waarin Mandeville het eigenbelang voorop stelt.

Hobbes: in zijn politieke filosofie gaat hij er expliciet van uit dat mensen primair handelen uit eigenbelang. Zie zijn De Cive en zijn Leviathan.

Spinoza: In zijn Ethica en zijn Staatkundig Vertoog staat de drift naar zelfbehoud (zie zijn zogenaamde conatus-begrip) centraal. Deze conatus of dit eigenbelang wordt soms onterecht bestempeld als vulgair egoïsme (geen rekening houden met andere belanghebbenden). Dit was precies het punt waarop jouw Leo Polak het met Spinoza ONeens was. Maar ja, deze Leo Polak was dan ook een onversneden Kantiaan (Je weet toch wel dat Kant de mogelijkheid voor een godsgeloof open hield? En dat het moralisme van Kant's werk afdruipt?)

Broers De La Court: Zie Hobbes, ook in hun politieke filosofie geldt eigenbelang als centraal motief tot handelen. Zie 'De Radicale Republiek, Johan en Pieter De La Court, dwarse denkers uit de Gouden Eeuw' door Arthur Weststeijn (2013).
hagenaars

Re: Over de humanist en vrijdenker Leo Polak

Bericht door hagenaars »

Ik doe je graag recht, dus het duurt even voor ik reageer.
David Bakker
Beheerder
Berichten: 1337
Lid geworden op: ma 28 nov 2011, 00:35

Re: Over de humanist en vrijdenker Leo Polak

Bericht door David Bakker »

Even een vraagje tussendoor. Klopt het dat Spinoza's conatus, destijds een onbewezen stelling, door Darwin's evolutietheorie is bewezen?
fred neerhoff
Berichten: 4560
Lid geworden op: di 13 dec 2011, 09:55

Re: Over de humanist en vrijdenker Leo Polak

Bericht door fred neerhoff »

Ik zou eerder zeggen dat de conatus van Spinoza naadloos past in Darwin's evolutietheorie. Naar het schijnt was Darwin niet bekend met de filosofie van Spinoza.
hagenaars

Re: Over de humanist en vrijdenker Leo Polak

Bericht door hagenaars »

Ik geloof wel gelezen te hebben, dat hij een of twee keer naar Spinoza verwees, maar veel is dat niet, natuurlijk.Zeker niet voor een theoloog.
fred neerhoff
Berichten: 4560
Lid geworden op: di 13 dec 2011, 09:55

Re: Over de humanist en vrijdenker Leo Polak

Bericht door fred neerhoff »

Naar het schijnt was Darwin niet bekend met de filosofie van Spinoza. Wèl schijnt hij in een brief aan zijn broer een keer de naam van Spinoza genoemd te hebben, zie http://spinoza.blogse.nl/log/darwin-en-spinoza.html
fred neerhoff
Berichten: 4560
Lid geworden op: di 13 dec 2011, 09:55

Re: Over de humanist en vrijdenker Leo Polak

Bericht door fred neerhoff »

Al ettelijke keren wees ik je er op dat Leo Polak zijn ethische gebabbel net zo universeel geldig achtte als de natuurwetten (in de natuurwetenschappelijke betekenis) of de regels van de logica.

Zie de radiorede 'Natuurwet, Denkwet, Zedewet' die Leo Polak op 27 april 1932 voor de V.R.O. hield.

Daarin stelde hij onder meer, ik citeer "Gelijk de denkwet onze eigen eeuwige, onveranderlijke maatstaf van logisch en onlogisch inhoudt - zo de zedewet onze eigen eeuwige, onveranderlijke maatstaf van goed en slecht ". (onderstreping van mij)

Bron: 'Liever een dode leeuw dan een levende hond', Papieren Tijger, 2011.
hagenaars

Re: Over de humanist en vrijdenker Leo Polak

Bericht door hagenaars »

Hier wordt dus niet ethisch gebabbeld. Noch de uitkomst vergeleken met de natuurwetten. Er wordt een vergelijking getrokken met de logica.(Leo Polak was zeker geen etische dogmaticus, zoals je weet.) Hij vond wel dat een maatstaf nodig was om concrete zaken aan af te meten. Geen gek idee, overigens.
fred neerhoff
Berichten: 4560
Lid geworden op: di 13 dec 2011, 09:55

Re: Over de humanist en vrijdenker Leo Polak

Bericht door fred neerhoff »

Inderdaad, volgens Leo Polak is zijn zedewet net zo onfeilbaar als de logica dat is.

Verder staat zijn radio rede bol van hoogdravend pretentieus ethisch gebabbel.

De kern van zijn radio rede is nu juist dat Leo Polak zijn zedeWET niet alleen op gelijke voet stelt met de WETTEN van de logica maar ook met de WETTEN van de natuur.

In genoemde radio rede heeft Leo Polak meer dan 7 pagina's (!) nodig om uit te leggen (nou ja, het is eigenlijk meer een bombastische bezwering) dat een wet in bovengenoemde betekenis toch echt iets anders is dan een door mensen verzonnen juridische regel! Nee hoor, hij schreeuwt bijna uit dat zijn zedeWET toch echt een universele, onbetwijfelbare altijd en eeuwige zekerheid is!

Het is trouwens niet voor niets dat Leo Polak zo hard schreeuwt: dat is om het domme publiek te imponeren!

Leo Polak heeft namelijk geen enkel empirisch bewijs voor zijn buitenissige waarheidsclaim.
hagenaars

Re: Over de humanist en vrijdenker Leo Polak

Bericht door hagenaars »

Ik zal de radiorede waar jij je zo aan stoort nog eens doorlezen, je hoort.
Plaats reactie