De betekenis van Leo Polak

hagenaars

De betekenis van Leo Polak

Bericht door hagenaars »

De Stichting Leo Polak Fonds heeft twee fondsen in beheer en biedt financiële ondersteuning aan studenten Humanistiek.( En anderen toevoeging van mij.)

De fondsen in het beheer van het Leo Polak Fonds zijn bedoeld voor UvH-studenten om desgevraagd een tegemoetkoming in studie en/of reiskosten te verschaffen. Beide fondsen beschikken over een klein kapitaal. Het bestuur van de stichting beslist over de aanvraag van studenten.

Het naamgevende fonds is gevormd uit de nalatenschap van Prof. Dr. L. Polak. Leo Polak is één van de belangrijkste humanisten van de twintigste eeuw en werd in 1928 benoemd tot hoogleraar in de wijsbegeerte in Groningen. Als jood werd hij in november 1940 door de Duitse bezetter uit zijn ambt gezet. Op 15 februari 1941 werd hij gearresteerd en op 9 december 1941 overleed hij in het concentratiekamp Sachsenhausen.

Het was de wens van zijn weduwe dat het nagelaten geld zou worden besteed aan de ondersteuning van degenen die zich verdiepen in het gedachtegoed dat door Leo Polak waardevol werd gevonden. Sinds de oprichting van de UvH zijn dat studenten Humanistiek. (?)

Drie, vier onjuistheden in zo´n kort stukje, een knappe prestatie...Hij was atheïst, vrijdenker en verdediger van de belangen van ongelovigen, onvermoeide strijder tegen nationaal socialisme en onrecht
fred neerhoff
Berichten: 4560
Lid geworden op: di 13 dec 2011, 09:55

Re: Leo Polak over Spinoza: onbegrijpelijk

Bericht door fred neerhoff »

Jouw post is kopie van mijn link http://old.human.nl/index.php?pg=org&orgid=23 Die link verwijst naar de Humanistische Alliantie, waaronder de Universiteit van Humanistiek valt.

Als ik je goed begrijp onderschrijf je mijn vermoeden dat Leo Polak zichzelf nooit humanist heeft genoemd - in zijn tijd bestond het Humanistisch Verbond nog niet -, maar maakt het georganiseerde humanisme wel goede sier met zijn naam?
hagenaars

Re: Leo Polak over Spinoza: onbegrijpelijk

Bericht door hagenaars »

Ik zou eigenlijk uitvoeriger moeten reageren. Er was voor de W.O. 2 in Nederland zeker geen georganiseerd Humanisme en de maatschappelijke taak, de ongelovigen hun belangen te vertegenwoordigen lag bij de Dageraad, Leo Polak was de meest prominente woordvoerder. Na W.O,2 werd het anders, dit door ´de Twaalf Apostelen´ uiteindelijk olv. Jaap van Praag. Interessante geschiedenis. Kijk maar: http://www.google.nl/url?sa=t&rct=j&q=d ... kTsBFq4WTA
fred neerhoff
Berichten: 4560
Lid geworden op: di 13 dec 2011, 09:55

Re: Leo Polak over Spinoza: onbegrijpelijk

Bericht door fred neerhoff »

fred neerhoff schreef:Als ik je goed begrijp onderschrijf je mijn vermoeden dat Leo Polak zichzelf nooit humanist heeft genoemd - in zijn tijd bestond het Humanistisch Verbond nog niet -, maar maakt het georganiseerde humanisme wel goede sier met zijn naam?
Je antwoord?
hagenaars

Re: Leo Polak over Spinoza: onbegrijpelijk

Bericht door hagenaars »

Ik zou eigenlijk veel uitvoeriger moeten reageren, Peter Derkx schreef bijvoorbeeld honderden pagina´s vol over deze kwestie, die beslist niet semantisch is.
fred neerhoff
Berichten: 4560
Lid geworden op: di 13 dec 2011, 09:55

Re: Leo Polak over Spinoza: onbegrijpelijk

Bericht door fred neerhoff »

hagenaars schreef:Peter Derkx schreef bijvoorbeeld honderden pagina´s vol over deze kwestie
Weet ik, maar nergens las ik dat Leo Polak zichzelf humanist noemde. Hij noemde zichzelf vrijdenker, maar voor zover ik Derkx gevolgd heb, noemde Polak zichzelf géén humanist. Derkx deed dat wel.
hagenaars

Is Leo Polak onleesbaar geworden, niet te begrijpen?

Bericht door hagenaars »

Ik denk het niet, nee zeker niet. In het artikel Spinoza als ethicus *) geeft de auteur een heldere plaatsbepaling van Spinoza, een uiteenzetting over diens ethiek en dat alles in nauwelijks twintig pagina´s.
Eerst plaatst de auteur Spinoza in zijn tijd en geeft de verschillende reacties op zijn werk. Kunnen wij Spinoza wel een ethicus noemen, hij is immers eerder een metafysicus? Hij (Spinoza) schetst een wereldbeeld, maar een set van ethische maatstaven, die volgens Polak de grondtegenstelling tussen ´zijn`en ´behoren`aangeven, geeft hij niet. Wel stelt Polak dat Spinoza de vijf argumenten (tendenties) onschadelijk maakt die zijn zuiverheid, de diepte van zijn eigenlijk zedelijk gevoel en besef zouden kunnen belemmeren.
In een paar pagina´s worden die belemmeringen van zijn filosofisch systeem weggenomen. Hij komt dan toe aan de ethische vraag. Hoe verzorg ik op de juiste wijze mijn geluk of het algemeen geluk, het algemeen nut. Aan het slot van de Ethica, is het duidelijk ´al het voortreffelijke is even moeilijk als zeldzaam`. Men kan precies zo min op bevel liefderijk of rechtvaardig, als op bevel sapiens of wijs zijn. Het gaat daarbij om innerlijke voorkeur.
Spinoza geeft de natuurlijke zucht tot zelfbehoud, het eigenbelang een centrale plaats in zijn systeem, maar hij betoogt (Ethica IV: 72) dat de "vrije", d.w.z. redelijk autonoom willende, dus zijn waar belang en behoud zoekende mens, nimmer bedrieglijk, maar steeds trouw en eerlijk handelt, zelfs al kon woordbreuk, trouweloosheid hem redden van onmiddellijk levensgevaar. Hier tracht Spinoza, voegt Polak toe merkwaardigerwijze geheel in de trant van Kant een categorisch, deugdzaam maar niet hypothetisch redeverbod te bewijzen uit de onmogelijkheid van het gelden als algemene regel!
Het blijft een autonome ethiek, noch de gebodshetronomie, het bepaald-worden door of afhankelijk-zijn van voorschriften of wetten van een ander;noch de zijnshetronomie dat uit natuurwetten zou willen afleiden wat dient te gebeuren.
Polak vervolgt dan met zijn kritiek waar Spinoza de autonomie nadrukkelijk beperkt




(wordt vervolgd.)


*)Prof. mr. dr. Leo Polak. Spinoza als ethicus in Kant Gesellschaft 1933.
fred neerhoff
Berichten: 4560
Lid geworden op: di 13 dec 2011, 09:55

Re: Is Leo Polak onleesbaar geworden, niet te begrijpen?

Bericht door fred neerhoff »

Als je de Ethica van Spinoza kent, dan weet je dat Spinoza zich verre hield van morele adviezen of richtlijnen. Bij hem ging het om inzicht, en niet hoe het hoorde. Hij was een vrijdenker pur sang, en beslist geen moralist of zedenmeester.
hagenaars

Re: Is Leo Polak onleesbaar geworden, niet te begrijpen?

Bericht door hagenaars »

Ik denk het ook, ik kom er nog op terug. Work in progress. :oops:
fred neerhoff
Berichten: 4560
Lid geworden op: di 13 dec 2011, 09:55

Re: Is Leo Polak onleesbaar geworden, niet te begrijpen?

Bericht door fred neerhoff »

hagenaars schreef:Ik denk het ook, ik kom er nog op terug. Work in progress. :oops:
Probeer dan meteen helder te formuleren. Liefst ook met zo min mogelijk jargon.
Plaats reactie